Vergadering 7 mei 2018 – Lezing over Satsuki bonsai door Udo Fischer

Satsuki Azalea’s zijn om veel redenen populaire bonsaiplanten. Deze soort kan zeer goed harde snoei verdragen, de bloei is vaak spectaculair en uitbundig, en ze kunnen relatief snel tot bonsai worden ontwikkeld. In Japan wordt het als een vrouwelijke boom gezien, en is het een soort die vaak door beginners in bonsai wordt gebruikt. Om ons wat meer bij te brengen over deze interessante plantensoort, hebben we een specialist ter zake uitgenodigd, namelijk Udo Fischer uit Bammental in Duitsland. Udo heeft ondertussen al meer dan 35 jaar ervaring opgebouwd in de bonsaiwereld, en was van 1997 tot 2005 leerling van Hideo Suzuki. Hij is lid van Nippon Bonsai Sakka Kyookai Europe, en ook de organisator van het bekende Azaleenfestival in Duitsland…
Rhododendrum indicum is een soort die wordt opgekweekt als bonsai, je zal dus nooit een yamadori Satsuki tegenkomen. Want Satsuki Azalea zijn namelijk van nature een struik, en hebben dus geen al te dikke stammen. Ze worden dus altijd door gespecialiseerde kwekers opgekweekt in volle grond. Er bestaan enorm veel soorten of variëteiten in Satsuki, ongeveer rond de 1200. Veel daarvan zijn kruisingen of hybriden, en zullen met de loop van de tijd weer verdwijnen, terwijl nieuwe kruisingen dan weer opduiken. De meeste Satsuki zijn winterhard, en kunnen dus perfect in ons klimaat gehouden worden. Enkel de soorten die meer zuiders worden opgekweekt zijn niet zo winterhard, en dus minder geschikt voor onze regio. Hou hier dus zeker rekening mee als je er ooit eentje aankoopt. Ze kunnen dus best wel wat vorst aan, enkel moet je goed opletten voor verdroging van de wortels als de vorst meer dan een paar dagen zowel dag en nacht aanhoudt, en de wortels dus geen tijd krijgen om te ontdooien.
Verpotten is een grote stress voor elke boom, maar bij Satsuki wordt dikwijls alle grond verwijderd, en dat is dan toch wel de grootste stress voor zo’n boom. Doe dit steeds zo voorzichtig mogelijk, en gebruik liever een eetstokje in plaats van een wortelhaak met drie punten. Deze brengen namelijk teveel schade toe aan de wortelpartij tijdens het uitkammen. Vaak wordt ook een harde waterstraal gebruikt om het oude grondmengsel te verwijderen. Bij het verpotten van Satsuki-azalea’s is het beter om dit in het vroege tot het midden van de lente te doen. Sommige mensen zeggen dat je enkel na de bloei mag verpotten, maar dit is zeker niet het geval. In Japan kan dit wel om klimatologische redenen, want de luchtvochtigheid is daar veel hoger in de zomer dan hier. Nazorg na de verpotting is dan natuurlijk wel belangrijk. Na het verpotten zorg je best voor een hoge luchtvochtigheid om de bomen sneller te laten herstellen van de ingreep.
Na verpotten is bloei de op één na grootste stress voor een Satsuki bonsai. Dus verpotten en bloeien in hetzelfde jaar is niet echt gezond voor een boom, en doe je dus beter niet. Dat is waarom je bij het verpotten de Satsuki dat zelfde jaar beter niet laat bloeien. Gebruik in plaats daarvan een cyclus van drie jaar, waarmee je kan verpotten in jaar 1, restylen in jaar 2, en bloeien in jaar 3. Aangezien Azalea’s de voorkeur geven aan licht zure bodem, is kanuma een populair en het meest aanbevolen grondmengsel om ze in te laten groeien. Deze soort mag vaak gegoten worden, maar zorg dan ook steeds voor een goede drainage. Gebruik liefst dezelfde diameter korrels in het grondmengsel, daar anders het grondmengsel snel kan verstopt geraken.Satsuki zijn goede groeiers als ze gezond zijn, maar kunnen dus ook wel last hebben van ziektes en plagen. In het voorjaar kan je best een systemisch insecticide toepassen. Udo raad ons een middel op basis van het actieve bestanddeel ‘kiron’ aan. Gezonde planten die geen last hebben van insecten zoals luizen zullen ook minder snel last hebben van schimmel. Zorg steeds voor een goede luchtcirculatie om schimmel te voorkomen, en bij problemen giet je eventueel aan met een middel zoals Alliette WG van Bayer.

Je kan Satsuki best in de volle zon zetten, behalve in de bloeiperiode. Dan geef ze je best een beschutte plaats tegen regen en felle zon, daar de bloemen anders zeer snel zullen verwelken. Let er ook op dat felle bloei je plant kan verzwakken. Verwelkte bloei kan je daarom best dagelijks verwijderen. En eens een keer een jaartje alle bloei verwijderen – of een bepaalde voorselectie – zal de plant deugd doen, en weer doen aansterken. Als je de plant minder laat bloeien, zal het in principe de vertakking wel ten goede komen.

Satsuki bemest je in principe pas na de bloei (tenzij je alle bloei hebt verwijderd). Ze hebben heel graag organische bemesting, maar ook vloeibare meststoffen zijn goed mogelijk. Let wel op met minerale meststoffen omdat ze de zuurtegraad van de bodem kunnen doen veranderen, en mogelijk zouten achterlaten in het grondmengsel!

Satsuki zijn niet top-dominant. Soms sterft een top wel eens af als er teveel schade is gebeurd bij het verpotten. Let er ook steeds op dat alle loof voldoende licht krijgt. Loof dat onder een ander loofplateau zit krijgt minder licht, en zal op termijn zeker verzwakken of zelfs afsterven. Door gericht te snoeien in de bovenliggende plateaus kan je dit voorkomen. Zulke snoei doe je best na de bloeiperiode, en kan eventueel in 2 keer gedaan worden bij oudere exemplaren. Het verschil tussen jongere en oudere planten als het om snoei gaat, is dat jongere exemplaren zeer goed harde snoei kunnen verdragen, zelfs tot op oud hout zonder achterliggend loof, en zullen snel uitbundig terug uitlopen. Terwijl je bij oudere planten toch best wat meer voorzichtiger te werk gaat, of in meerdere stappen de snoei uitvoert.De eerste keer mag dat vrij grof, en op een later tijdstip in het seizoen kan je dan voor de tweede keer wat meer verfijnder gaan snoeien. Udo gaf ons de tip om een wit papier onder het plateau dat je aan het snoeien bent te houden, waardoor je goed kan zien hoeveel licht er door komt. Na de lezing heeft Udo nog enkele bomen van clubleden besproken, en wat snoei toegepast om te tonen hoe je dit best doet…


Zoals elke maand vragen we iemand uit de club om een boom mee te brengen voor in onze tokonoma. Deze keer heeft clublid Cindy Verstraeten de tokonoma mogen verzorgen, en ze had een heel mooie Acer buergerianum op rots meegebracht.


Volgende maand staat er een evaluatie van ons Pinus project op het programma. Maar eerst gaan we nog wat genieten van het mooie weer. Vergeet wel niet om tijdig je bomen water te geven!

Tot de volgende!

 

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Translate »